De triode stand-in.

Wanneer we een ontvanger met direct verhitte lampen, accu en anodebatterij hebben gerestaureerd is het altijd een spannend moment als het beproeven gaat plaatsvinden.
De gloeidraden geven immers onmiddellijk de geest als ze bij vergissing op de hoogspanning worden aangesloten.

Om dat te voorkomen heb ik een triode stand-in ontworpen. Zie Fig.1 voor het schema.
Het apparaatje bestaat uit drie LED's, een 4 volts lampje en nog enkele weerstanden.
De schakeling kan worden gebouwd op een stukje experimenteerprint.
Het geheel wordt in een oude buisvoet gemonteerd.
Daaromheen komt een behuizing van karton.
Bovenin worden de LED's en het lampje aangebracht.
Het verdient aanbeveling om het lampje van een zwart hulsje te voorzien om te voorkomen dat het licht doorstraalt naar de LED's.

Fig.1

De tekening, Fig.2 maakt een en ander duidelijk.
Het apparaatje wordt als volgt gebruikt: alle buizen worden uit het toestel genomen.
Vervolgens worden de diverse voedingsspanningen aangesloten en schakelt men het toestel in.
De stand-in wordt dan een voor een op de plaatsen van de buizen gezet.
Brandt het lampje normaal dan is de gloeispanning correct.
De weerstand van 5,6 ohm zorgt ervoor dat de accu ca. 0,75 A moet leveren.
Op die wijze wordt een indruk verkregen van de conditie van de gloeispanningsbron.
Is die te ver ontladen dan brandt het lampje slechts zwak.
Afhankelijk van de grootte van de accu kan de weerstand kleiner worden gekozen.
Ook de gloeidraadweerstand kan worden beproefd: Het lampje moet gelijkmatig zonder te flikkeren kunnen worden gedimd.

De drie rode LED's geven aan of de polariteit van de hoogspanningsbron correct is.
Verder geven zij een grove indicatie van de grootte van de hoogspanning.
De instelpotmeters moeten zodanig worden afgeregeld dat zij juist beginnen op te lichten bij spanningen van respectievelijk 25, 50 en 100 volt.

Nadat de triode stand-in de plaats van alle buizen heeft ingenomen is er voldoende indicatie dat alles in orde is.
Men kan men met een gerust hart de lampen in het toestel plaatsen en het verder beproeven.

© Herm Willems author & Hans Hilberink PE1MMK - 15-03-1997.

Dit artikel verscheen in het Radio Historisch Tijdschrift, jaargang 16, juni 1993.